ÆВЗАГ СЫЛЛЫНДЖЫТÆ КÆНЫН — Сайæн, хин ныхас кæнын. Иудзæвгар азтæ æмæ æнустæ куы аивгъуыдтой, уæд æм цахæмдæр мидхъæлæс, йе взаг сыллынг сыллынггæнгæ, ныдздзырдта: «Рæстæг куыд цæуы, афтæ адæймаджы фылдæр рухс хъæуы». (Булкъаты М. Нарты Сосланы æвдæм балц.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
РАГЪЫ НУÆРТТЫЛ РАТУЛ-БАТУЛ КÆНЫН — 1. Тыхсын. Нæфæразон дæн, зæгъгæ... Æхсæв бонмæ иу йæ рагъы нуæрттыл ратул батул кодта. (Хъайтыхъты А. Дзæхы фæстаг балц.) 2. Ницы аразын, дзæгъæлы бадын, рæстæг сафын. Адæмы лæппутæ дуры гуыбынæй дæр сæ тонайы хай кæнынц, адон та æмбисбонмæ се… … Фразеологический словарь иронского диалекта
СХЪÆЛ МИТÆ КÆНЫН — Никæй нымайын, алыварсуæвджыты ницæмæ дарын, цы не мбæлы, ахæм истытæ аразын. Барастыр уыцы хабар куы фехъуыста, уæд йæ масты тыфылтæ акалдта: «Ацы Нарт... æгас дуне сæ фæдисмæ Сидæнхъæзы хуынчъы атъыстой æмæ ам дæр сæ нæртон схъæл митæ нæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи — Этнография и мифология осетин АЛФАВИТОН АМОНÆГ Абырджыты æвзаг Авд дзуары Авдæнмæ фидыд Авункулат Агдар Аза бæлас … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪОНА ХАЛЫН — 1. Быны сæфт кæнын. Йæ рæсугъддзинад æлдæрттæм куы байхъуыса, уæд сæ мæгуыр къона кæй байхæлдзæн, уый æмбæрстой æмæ сæ чызджы цыкурай фæрдыгау æмбæхстой. (Хъайтыхъты А. Дзæхы фæстаг балц.) «Цы хабар у? Мæ къона байхæлд, æнхъæлдæн æмæ мыл цыдæр… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТЫФЫЛТÆ КАЛЫН — Фырмæстæй истытæ дзурын, знæт кæнын, хыл кæнын. Барастъыр уыцы хабар куы фехъуыста, уæд йæ масты тыфылтæ акалдта: «Ацы Нарт... ам дæр сæ нæртон схъæл митæ нæ уадзынц... (Булкъаты М. Нарты Сосланы æвдæм балц.) Исдуг йæ мидбынаты сагъдæй баззад,… … Фразеологический словарь иронского диалекта
АВД ДÆЛДЗÆХЫ — Ирон адæмон сфæлдыстады, динон дунеæмбарынадмæ гæсгæ Дун дунейы сконд у авд дæлдзæхæй æмæ авд уæлдзæхæй (уæлхуронтæ дæр ма сæ хонынц). Кадæг «Сослан Косеры куыд ракуырдта» нын зæгъы, Сосланы Косеры мæсыг арвы хæд бынмæ куы сдавта, уæд æй Косер… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪАХ СКЪУЫРЫН — 1. Цæмæ кæнæ кæмæ бæллыдæуа, ууыл фембæлын. Дзæх хъæды бирæ нæма ныууад, афтæ йæ амæттагыл йæ рахиз къах скъуырдта: æрдузæй йæм дыууæ сæгуытты сæ цæстытæ ныццавтой. (Хъайтыхъты А. Дзæхы фæстаг балц.) 2. Чысыл нозт акæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆР БÆРЗÆНДТЫ ХÆССЫН — см. БЫРЫНКЪ БÆРЗÆНДТЫ ХÆССЫН 1. Æнæввæрсон кæнын, алыварс уæвджытæй хи уæлдæр æвæрын. Æдзух дæр ыл дзедзыкка кодтой къæдз æхсаргард, хъуымбылбос ливор, урсфистонджын хъама æмæ йæ сæр бæрзæндты хаста. (Хъайтыхъты А. Хъысмæт.) 2. Истæмæй буц уын.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆВЗАГ ЦЫБЫР ДАРЫН — Дзæгъæлы ныхас нæ кæнын. Наступить на язык. Æрмæст иу куырды бафæдзæхс, цæмæй йе взаг цыбыр дара æмæ макæмæн мацы зæгъа. (Булкъаты М. Нарты Сосланы æвдæм балц.) … Фразеологический словарь иронского диалекта